NGO Another Way (Stichting Bakens
Verzet), 1018 AM Amsterdam, Netherlands.
|
HOW TO WRITE AN
INTEGRATED DEVELOPMENT PROJECT FOR THE AREA YOU LIVE OR WORK IN |
||||
(CLIQUEZ ICI POUR LA VERSION
EN FRANÇAIS)
Edition 01: 26 April, 2008
1.
ARTIKELEN IN HET NEDERLANDS
1.10 De wereldwijde voedselcrisis en hoe
ze te vermijden. Barrez Dirk, PALA 65, Stichting
Global Society, Mechelen, April 2008.
Sectie 8.40 Agricultural production and
food security van het Model gaat over voedselzekerheid in projectgebieden. Projectstructuren bieden oplossingen voor de
in het artikel benoemde problemen aan.
De wereldwijde voedselcrisis, en hoe ze te vermijden
Protest tegen stijgende voedselprijzen, boycots en voedselonrust duiken op van Italië tot Indonesië, van Mexico tot Argentinië, van Marokko tot Egypte, van West-Afrika tot Jemen. Honger en ondervoeding zijn nooit verdwenen van de aardbol. Maar nu worden ze opnieuw groter, op het platteland én in de stad. De mondiale samenleving heeft zich de voorbije decennia zwaar in nesten gewerkt. Wat is er aan de hand, en wat is er aan te doen?
De primaire
antwoorden zijn bekend. Een exploderende productie van energiegewassen eist
steeds meer graan op en er is een groeiende vraag naar vlees wat veel meer
graan vereist dan wanneer je dat rechtstreeks opeet. Het aanbod schiet tekort
door slechte oogsten en wellicht ook doordat de klimaatverandering zich nu al
vertaalt in minderopbrengsten.
Wie dieper
graaft, stoot op het echte probleem. De wereld heeft haar voedselproductie en
haar boeren veel te lang verwaarloosd. In tal van regio's is de welvaart op het
platteland in elkaar gestuikt. Vandaar natuurlijk de massale migratie van
verarmde boeren richting steden. Daar wonen ze nu al met anderhalf miljard in
slums, met te weinig geld om menswaardig te kunnen leven. Zo belandt de wereld
in een spiraal naar beneden, in een verlies-verlies-situatie, zowel voor de
boeren als voor de armen in de stad.
Kijk eerst naar
wat de boeren meemaken. Zelfs de gestegen prijzen - voor graan en melk maar
lang niet voor alle producten - zijn niet van aard om de meeste boeren in de
wereld een fatsoenlijk inkomen te bezorgen. Hun landbouw is te verwaarloosd, ze
zijn te weinig productief en ze ontvangen nog altijd veel minder dan enkele
tientallen jaren geleden. Van de stijgende prijzen voor de consumenten komt
daarenboven veel te weinig bij hen terecht, de opbrengst blijft plakken bij de
verwerkingsbedrijven en de supermarktketens. Resultaat, de landbouwers blijven
de stiel verlaten, en de meest verarmde zien zich verplicht uit te wijken naar
de talrijke en uitgebreide krottenwijken van de steden in ontwikkelingslanden,
sommigen migreren verder tot in de rijke landen.
Heel moeizaam
proberen ze in de stad aan de kost te komen, allesbehalve makkelijk. Want
fabrieken zijn er amper, veel werk in gezondheidzorg of onderwijs of andere
publieke diensten is er ook niet. Blijft de informele economie, maar die levert
niet veel op. Slotsom: als ze al een inkomen hebben, is dat allesbehalve riant.
Dan beginnen de
voedselprijzen omhoog te gaan, een regelrechte aanslag op hun povere inkomen,
zelfs op hun leven. Want anders dan op het platteland kunnen ze in de stad
weinig of niets voor zichzelf kweken. Deze mensen betalen twee keer voor het
wanbeleid in de wereld, de eerste keer toen ze hun grond moesten verlaten, een
tweede keer nu ze geen voedsel meer kunnen kopen wegens te duur. Niet te
verbazen dat ze laten horen dat ze honger hebben.
De roep van de
voorbije decennia naar vrijmaking van de landbouwmarkten - voer toch goedkoop
voedsel in uit het buitenland - begint bitter te smaken. Dat voedsel is ten
eerste niet meer zo goedkoop. En ten tweede, een aantal traditionele
exportlanden verkiezen in deze tijden van slechtere oogsten en tekort hun
voedsel zelf te houden, hoe zou je zelf zijn? Zelfs vroeger was het al niet
verstandig om bv. in West-Afrika de voorkeur te geven aan Aziatische rijst.
Jawel, die import is goedkoper maar je houdt geen leefbare samenleving over.
Want voor hun eigen boeren betekent het dat ze bij honderdduizenden hun job
verloren zonder enig uitzicht op fatsoenlijk werk in eigen land. Van industrie
of andere welvaartsmachinerie is er immers weinig sprake. Hoe ga je die invoer
dan betalen? Vroeger al een terechte vraag, is ze dat nu, met gestegen prijzen,
zeker. En ze krijgt gezelschap van een nog vervelende vraag: waar ga je die
rijst kunnen kopen?
Dan moeten de
‘bollebozen' van Wereldhandelsorganisatie, Internationaal Monetair Fonds,
Wereldbank en alle landen die volledig vrije landbouwhandel voorstaan toch eens
iets uitleggen: waarom vinden ze dat samenlevingen beter niet zoveel mogelijk
zelf voor hun eten zorgen maar daarvoor best afhankelijk zijn van andere
regio's? Kan iemand trouwens eens uitleggen waarom wij wel verplicht
olievoorraden aanleggen maar geen voedselvoorraden, is eten dan minder
belangrijk dan olie? Kunnen ze dan ook eens uitleggen hoe het komt dat alle
rijke landen altijd hun eigen landbouw hebben beschermd - ook als dat betekent
dat ze hun voedsel duurder betalen - en dat hen dat niet heeft belet om rijke
landen te zijn? Zien ze dan niet in dat rijke landen hun beschermde landbouw
productiever maakten om daarop hun industrialisering en welvaart te bouwen?
En gaan die
‘bollebozen' bovenop blijven komen met hun manie om de rode loper uit te rollen
voor de agro-industrie, zogezegd nodig om de wereld te kunnen voeden? Maar waar
de familiale landbouw over voldoende kapitaal kan beschikken, is die
productiever, creëert ze meer werk en inkomen, zorgt ze voor veel welvarender
economieën en samenlevingen, en is ze ecologisch duurzamer. In één ding is ze
slechter, dat is waar: ze slaagt er niet zo goed in superwinsten te genereren
voor grote kapitaalgroepen.
Wie echt wil
vermijden dat honger en ondervoeding toenemen, weet wat te doen. Maak dat
landen en samenlevingen het recht en de kansen hebben om hun voedselproductie
te beschermen en zo goed mogelijk uit te bouwen. Investeer wat nodig is en geef
voorrang aan een productieve familiale landbouw die voedsel produceert voor de
lokale bevolking.
Stop met de
logica van de huidige productie van energiegewassen die laat stikken wie honger
heeft en het voedsel eerst opeist om de fabrieken van ‘biobrandstoffen' te
laten draaien. Overigens, zelfs puur ecologisch is die productie niet
verdedigbaar.
Sta opnieuw toe
dat landen hun eigen economie mogen uitbouwen met fabrieken en andere
welvaartsmachinerie, en dat die een eerste afzetmarkt vinden bij hun eigen
landbouwers. Dat levert een positieve spiraal op tussen platteland en stad
i.p.v. de huidige negatieve spiraal met een platteland zonder koopkracht
waarvan de berooide landbouwers afzakken naar de stad om er de rangen
werkzoekenden aan te vullen en zo de lonen naar beneden jagen.
En, niet te vergeten,
zorg er voor dat de welvaart in de wereld en in alle landen beter verdeeld
geraakt. Want nog altijd geldt dat wie voldoende inkomen heeft, geen honger
lijdt.
Dirk Barrez
Some pulished articles in English and
in Dutch.
"Money
is not the key that opens the gates of the market but the bolt that bars
them."
Gesell,
Silvio, The Natural Economic Order, revised English edition, Peter Owen,
This work is
licensed under a Creative Commons
Attribution-Noncommercial-Share Alike 3.0 Licence.
Bakens Verzet is a member of the One
World network.